ÖN ÇAPRAZ BAĞ TAMİRİ SONRASI FİZYOTERAPİ

Ön Çapraz Bağ Nasıl Yaralanır? 

   ÖÇB yaralanmaları kontrol edilemeyen(instrinsik), kısmen kontrol edilebilen(ekstrinsik) faktörlerden oluşur. 

Kontrol Edilen Faktörler; Propriosepsiyon kaybı, valgus deformitesi, fizyolojik rotasyonel laksite, ÖÇB ebadı, hormonal etkiler, hiperekstansiyon deformitesi, cinsiyete bağlı fizyolojik farklılıklar.

Kısmen Kontrol Edilenler; Kassal kuvvet ve endurans yetersizliği, uygun olmayan ayakkabı, motivasyon azlığı, beceri ve koordinasyon eksikliği, kondüsyon yetersizliği

 Cerrahide greftin alındığı yere göre iyileşme değişir. 

• Kemik patellar tendon grefti ; 6 haftada iyileşme
• Hamstring grefti; 3 aya kadar iyileşme

 KEMİK PATELLAR TENDON GREFT İLE ÖÇB TAMİRİ SONRASI REHABİLİTASYON;

Preoperatif Rehabilitasyon;

• Ödem, efüzyon kontrolü
• Ağrı ve enflamasyon kontrolü
• Tam eklem hareket açıklığının sağlanması
• Kas kuvvetini arttırmak
• Normal yürüyüş paterninin sağlanması
• Hasta ve ailesinin eğitimi

Postoperatif Rehabilitasyon;

Faz 1 (Maksimum korumamız gereken dönem) 0-2 hafta;

• Greft fiksasyonunu korumak
• Ağrı ve ödem kontrolü (Soğuk uygulama)
• Efa uygulaması
• Brace kullanımının öğretilmesi (ambulasyonda ve uykuda ekstansiyonda kilitli)
• QF'e elektrik stimulasyonu
• Ayak bileği pompa egzersizleri
• İzometrik egzersiz (QF ve Hamstring)
• CPM (0-90)
• Pasif, aktif yardımlı, aktif EHA egzersizleri (Aktif fleksiyon, pasif ekstansiyon)
• Kapalı kinetik halka egzersizleri (Dizi yatakta sürüyerek flex, duvarda kaydırarak flex)
• 4 yönlü Düz bacak kaldırma (brace takılı)
• Patellar mobilizasyon
• Gastrocnemiusa, hamstringe germe egzersizi (hafif!!!)
• Tolerasyona göre çift koltuk değneği ile yürüme  

Faz 2 (Orta korumamız gereken dönem) 3-6 hafta;

• Pasif, aktif yardımlı, aktif EHA egzersizleri
• Pozisyonlama
• Dirençli düz bacak kaldırma egzersizleri
• Sabit bisiklete binme (yüksek sele, düşük direnç)
• Kapalı kinetik halka egzersizleri (leg press(0-30), mini squat(0-30))
• Ayakta ve yüzükoyun pozisyonda aktif diz fleksiyonu
• Aktif diz ekstansiyonu 
• Proprioseptif egzersizler

İlk 6 hafta terminal diz ekstansiyon egzersizini yaptırmayınız !! 

Faz 3 (Minimum korumamız gereken dönem) 7-12 hafta;

• Hareket açıklığı ve germe egzersizleri (tam)
• Aktif diz fleksiyon-ekstansiyon (0-90)
• Alçak sele ve dirençli bisiklet
• Bilateral yarım squat
• Tek ayak mini squat
• Basamak inip çıkma
• Denge ve propriosepsiyon egzersizleri

Faz 4 (İleri kuvvetlendirme dönemi) 12-20 hafta;

• Dirençli açık kinetik halka ve kapalı kinetik halka egzersizleri
• Hafif düz koşu ile başlayıp, normal koşuya ilerleme
• 8 koşu
• Bilateral tam squat
• Sıçrama egzersizleri
• Pliometrik egzersizler
• Çeviklik egzersizleri
• Merdivende yavaş koşu

20 hafta sonrası spora dönüş spora özel egzersizler planlanır. Spora başlamak için; Tam hareket açıklığı kazanılmış, ağrı ve ödem tamamen geçmiş, QF sağlam tarafın %90'ı kuvvette, hamstring kuvveti sağlam tarafla eşit olmalıdır. 

Sağlıklı günler dilerim....