Yaşlılarda Egzersiz Reçetesi Nasıl Verilir ?

     Yaşlanma fizyolojik bir süreçtir. Bu süreçte hareketli kalmak çok önemlidir. Yaşlandıkça vücudumuzda değişiklikler olmaya başlar. Kas kuvveti, esneklik, dayanıklılık azalır. Yaşlı bireylere egzersiz reçetesi çıkartırken dikkat etmemiz gereken en önemli faktörlerden biri de kemik mineral yoğunluğunun azalmış olmasıdır. Osteoporoz durumunda, yaşlı birey düşme sonucu kemik kırılmalarına açıktır. Denge ve koordinasyon bozukluğu yaşayan yaşlılar ise düşmeye meyillidir. Kırık yaşayan yaşlı hastanın iyileşme süreci uzun sürer ve bu dönemde hareketsiz kalmaktan dolayı DVT riski vardır. Hareketsizlik akciğer kapasitelerini de azaltarak solunum problemlerine yol açabilir. Bu duruma her açıdan detaylı bakılmalıdır. Bir zincirin halkaları gibi tüm durumlar birbiriyle bağlantılıdır.

    Öncelikle yaşlı bireyin hikayesi alınır. Başka hastalıklar, kullandığı ilaçlar veya aldığı tedaviler egzersiz yapmasına engel teşkil etmiyorsa başlayabiliriz :) 

Örneğin; Diyalize giden bir hastanın reçetesi diyalizin tipine göre farklılık gösterir. Alzheimer olan bir hastanın reçetesine de ek olarak mental, bilişsel görevler de ekleriz. 

    Hiçbir hastalığı olmayan yalnızca fizyolojik yaşlanmanın getirdiklerini yaşayan yaşlı bireylerin de kesinlikle düzenli egzersiz yapması gerekmektedir. Egzersizin sadece beden iyileşmesi dışında psikolojinin iyileşmesinde de katkısı büyüktür. Özellikle grupça yapılan egzersizler hem sosyal çevre artışına hem de motivasyona katkı sağlar. 
Reçetemizde mutlaka olması gereken egzersizler şunlardır; 

DÜŞMENİN ÖNLENMESİ İÇİN;

Denge egzersizleri mutlaka çalışılmalıdır. Birey alıştıkça daha da zorlaştırılan denge egzersizleri dengeyi iyileştirerek düşmeyi önler.

Koordinasyon egzersizleri çalışılmalıdır.

Kas kuvvetini arttırmak çok önemlidir. Kas zayıflığı ve atrofi gibi durumlarda hasta gücünü kaybeder. Bu durumda yine düşmeye, ağrılara ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur.

DUYU DEĞİŞİKLİKLERİ; 

Mutlaka test etmemiz gereken bir durumdur. Duyu azalmış ve yok olmuş bir hasta düşme, yaralanma gibi durumlara çok açıktır. Bu nedenle duyu kaybı belirlediğimiz hastalarda duyu eğitimi çalışmamız gerekmektedir.

ÇİFT BİLİŞSEL GÖREV;

Yaşlı bireyler genellikle iki işi aynı anda yapamadıklarından bahseder. Çift görev eğitimi vererek hem bilişsel gelişimi sağlarız. Hem de bu gibi durumlarda dengeyi kaybetmesini önleriz. Örn; Yürürken eline telefon vermek, ayları saydırmak vs. Burada amacımız dışardan gelen uyaranlara tepki verebilmesi ve verirken de dengesini kaybetmeden rahatça düşünebilmesi, yapabilmesini sağlamaktır.

ESNEKLİĞİ ARTTIRICI EGZERSİZLER;

Büyük eklemlerde esnekliğin azalması fonksiyonel aktiviteleri limitler. Normal eklem hareket açıklıklarına bakıldıktan sonra germe egzersizleri, NEH egzersizleri verilir. Kazanılan esnekliğin devamlılığı için gerilen kas kuvvetlendirilmelidir. Postür analizi sonucuna göre verilecek postür egzersizleri, öne eğik duruşu, esneklik kaybını önler. Kendine güveni arttırır. 

AEOROBİK EGZERSİZLER;

Sadece yaşlı bireylere değil herkese önerdiğim egzersizlerdir. Kardiyorespiratuar fonksiyonu geliştirir. İstirahat kalp hızını arttıran egzersizlerdir. Örn; Yürüme, bisiklet sürme, koşma, dans gibi egzersizler. Şiddeti ve frekansı kişiye göre belirlenir. Grup aktivitesi halinde de yapılabilir.

KALİSTENİK EGZERSİZLER;

Tempo, süre ve endurans değişiklikleri yapabileceğimiz yaşlılar için en uygun egzersizlerdendir. 

Sağlık ve mutlulukla kalın.. Soru ve katkılarınızı bekliyorum..